Rak prostaty – Epidemiologia i objawy
Rak gruczołu krokowego, czyli rak prostaty jest w Polsce jednym z najczęściej występujących nowotworów u mężczyzn. Dane zebrane w przeciągu ostatnich 25. lat przedstawiają cały czas utrzymującą się tendencję wzrostu zachorowalności na raka stercza. Guz ten rozwija się stosunkowo powoli, niekiedy w miarę powiększania swojej objętości, powoduje objawy uciskowe, takie jak: częstomocz, utrudnienie oddawania moczu i słaby strumień moczu, nagłe uczucie parcia na mocz i konieczność pilnego jego oddania sugerujące łagodny przerost gruczołu krokowego (BPH). U mężczyzn poniżej 55. roku życia rak może się rozwijać bez ewidentnych cech przerostu gruczołu, czyli praktycznie bezobjawowo. Dlatego tak ważne jest coroczne wykonywanie badań diagnostycznych, które umożliwiają wykrycie go i skuteczne leczenie we wczesnej fazie.
Rozpoznanie raka prostaty
Diagnostyka raka stercza obejmuje:
Badanie fizykalne przez odbytnicę (DRE), wykonane przez lekarza, jest podstawowym badaniem pozwalającym wykryć dużą część guzów. Istotą tego badania jest ocena kształtu, wielkości, spoistości oraz symetrii gruczołu.
Badanie stężenia swoistego antygenu gruczołu krokowego (PSA) w surowicy krwi. Obecnie przyjmuje się, że wszyscy mężczyźni po 50. roku życia, a szczególnie ci, którzy zgłaszają się do lekarza z dolegliwościami tj. częstomocz, słaby strumień moczu, parcia naglące oraz mężczyźni z grupy wysokiego ryzyka już po 40. roku życia powinni mieć przynajmniej raz w roku oznaczone stężenie PSA w surowicy krwi oraz wykonane badanie przez odbytnicę.
Ultrasonografia przezodbytnicza (TRUS) jest to badanie obrazowe umożliwiające dokładną ocenę wielkości i struktury budowy gruczołu krokowego. Podczas tego badania można przeprowadzić biopsję gruboigłową stercza (ocena histopatologiczna). Jest ona konieczna w przypadku podejrzenia nowotworu (np. w przypadku podwyższonego poziomu PSA).
Ocenę zaawansowania raka gruczołu krokowego umożliwia wykonanie dodatkowych badań obrazowych tj. tomografia komputerowa oraz scyntygrafia kości, w przypadku podejrzenia przerzutów do układu kostnego.
Leczenie raka prostaty
Leczenie raka gruczołu krokowego, jest zależne od stopnia zaawansowania oraz dodatkowych czynników określanych przez lekarza (stopień zaawansowania choroby, stopień złośliwości nowotworu, schorzenia współistniejące oraz wiek chorego). Możliwe są następujące metody leczenia:
– leczenie chirurgiczne,
– radioterapia,
– hormonoterapia.
W niektórych przypadkach, lekarz może podjąć decyzję o tzw „bacznej obserwacji” i wyłącznie obserwować pacjenta, aż do momentu kiedy leczenie staje się bezwzględnie konieczne.
Sposób leczenia na podstawie wykonanych badań zawsze wybiera lekarz prowadzący w porozumieniu z pacjentem.
Leczenie chirurgiczne – radykalna prostatektomia, jest to zabieg operacyjny polegający na chirurgicznym usunięciu gruczołu krokowego oraz pęcherzyków nasiennych. Zabieg ten wykonuje się najczęściej z dostępu załonowego (metoda otwarta lub laparoskopowa), rzadziej z dostępu kroczowego. W ciągu ostatnich lat w związku z postępem techniki i medycyny bardzo rozwinęła się metoda laparoskopowej radykalnej prostatektomii. Metoda ta pozwala na skrócenie czasu pobytu chorego na oddziale oraz szybszy jego powrót do codziennych zajęć.
Nietrzymanie moczu
Do najczęściej spotykanych powikłań należą: zaburzenia wzwodu, wysiłkowe nietrzymanie moczu, zwężenie cewki moczowej, śródoperacyjne uszkodzenie jelita grubego.
Radioterapia – stanowi alternatywną metodę leczenia radykalnego w przypadku guzów ograniczonych do gruczołu krokowego lub może być stosowana jako leczenie uzupełniające po zabiegu operacyjnym. Najczęstsze problemy, z jakimi chorzy spotykają się po tym rodzaju leczenia, to: krwiomocz, częste oddawanie moczu, zatrzymanie lub nietrzymanie moczu oraz zaburzenia wzwodu i popromienne zapalenie błony śluzowej odbytnicy.
Leczenie hormonalne – polega na podawaniu długo działających(średnio 3 miesiące) leków, które wstrzymują produkcję testosteronu – hormonu, mającego zasadniczy wpływ na rozwój raka prostaty (stercza). Hormonoterapia może być zastosowana zarówno we wczesnych stadiach choroby jako leczenie wspomagającechirurgię lub radioterapię, jak również w postaciach zaawansowanych tej choroby. Leczenie hormonalne nigdy nie jest uznawana za leczenie radykalne.
Problemy jakie mogą wystąpić w trakcie takiego leczenia to: uderzenia gorąca, anemia, depresja, powiększenie piersi, obniżenie libido, zaburzenia wzwodu, utrata masy kostnej prowadząca do osteoporozy, redukcja masy mięśniowej i wzrost tkanki tłuszczowej