Stulejka (łac. phimosis) jest to stan w którym napletek nie może zostać odprowadzony ponad żołądź prącia.
Rodzaje stulejek:
- Stulejka fizjologiczna (wrodzona) – po urodzeniu występuje fizjologiczna stulejka spowodowana naturalnym zlepieniem wewnętrznej blaszki napletka i żołędzi prącia. Podczas pierwszych 3-4 lat życia, w trakcie wzrostu prącia, wydzielina napletkowa (mastka, smegma) kumuluje się pod napletkiem stopniowo oddzielając go od żołędzi. Okresowe erekcje dodatkowo rozciągają skórę napletka umożliwiając całkowite jego odprowadzenie. Dane epidemiologiczne wskazują, że po urodzeniu u <5% chłopców możliwe jest całkowite odprowadzenie napletka, a w wieku 3 lat czynność tą można wykonać u ok. 90% dzieci.
- Stulejka patologiczna (nabyta) – jest to zarówno przetrwała stulejka fizjologiczna, jak i stulejka nabyta. Stulejka patologiczna występuje u ok. 1% dorosłych mężczyzn. Zazwyczaj jest ona wynikiem zwłóknień powstałych na skutek nawracających stanów zapalnych napletka i żołędzi prącia, lub urazów tej okolicy. Ponadto stulejka może rozwinąć się w wyniku przewlekłego cewnikowania pęcherza moczowego, urazowych praktyk masturbacji, czy też wskutek nieuregulowanej cukrzycy. Częstą przyczyną patologicznej stulejki są obrażenia wywołane siłowym odprowadzaniem napletka u dzieci z fizjologiczną stulejką.
Dolegliwości:
brak możliwości odprowadzenia napletka poza żołądź prącia,
rozciąganie i wypełnianie się napletka podczas oddawania moczu,
wąski strumień moczu’
nawracające zakażenia układu moczowego,
ból podczas stosunków seksualnych.
Diagnostyka:
- wywiad, badanie przedmiotowe przez lekarza urologa.
Powikłania nieleczonej stulejki:
- Załupek (łac. paraphimosis) – stan w którym po odprowadzeniu napletka poza żołądź prącia, występuje brak możliwości nasunięcia go na żołądź. Stan ten powoduje ucisk na naczynia żylne i następowy ból, obrzęk i niedokrwienie żołędzi. Załupek jest nagłym stanem, wymagającym pilnej interwencji urologicznej. Nieleczony może powodować martwicę żołędzi prącia.
- Zapalenie żołędzi prącia i napletka (łac. balanoposthitis) – stan zapalny żołędzi prącia i napletka spowodowany namnożeniem bakterii w zalegającej wydzielinie napletkowej. Stan ten objawia się jako ból, zaczerwienienie napletka, wypływ treści ropnej oraz objawy ogólnoustrojowe – osłabienie, gorączkę.
Leczenie stulejki:
Leczenie zachowawcze:
Stosowanie miejscowo maści sterydowej – nakładanie miejscowych środków sterydowych przez okres 4-6 tygodni.
Powtarzalne ręczne retrakcje napletka – ręczne stopniowe odprowadzanie napletka, które ma spowodować naciągnięcie skóry – terapia o niskiej skuteczności i ryzyku wystąpienia załupka.
Leczenie zabiegowe:
- Obrzezanie (łac. circumcisio) – zabieg operacyjny polegający na chirurgicznym usunięciu zwężonego napletka i zszyciu szwami wchłanianymi skóry prącia. Zabieg odbywa się zazwyczaj w ramach hospitalizacji 1-dniowej, w znieczuleniu miejscowym. Czas trwania zabiegu wynosi poniżej 1 godziny. Procedura jest bezpieczna, z niskim odsetkiem powikłań. Najczęstsze z nich to krwawienie z rany i zakażenie rany – powikłania te zwykle łatwo poddają się leczeniu. Obrzezanie zapewnia całkowite wyleczenie stulejki.
- Plastyka napletka (eng. preputioplasty) – zabieg operacyjny polegający na chirurgicznym nacięciu i poszerzeniu ujścia otworu napletka. Operacja pozwala na zachowanie napletka. Zabieg odbywa się w procedurze hospitalizacji 1-dniowej, w znieczuleniu miejscowym. Czas trwania zabiegu wynosi poniżej 1 godziny. Powikłania, oprócz tożsamych z zabiegiem obrzezania, obejmują również możliwość nawrotu stulejki.